Staniewicz (Gozdawa-Staniewicz) Zbigniew (1906–1934), aktor filmowy. Ur. w Petersburgu, był wnukiem Jana Onufrego (zob.), synem Zygmunta (1864–1937), i Marii z Sachsów, bratankiem Leona Jana (zob.) i Wiktora (zob.).
Dzieciństwo spędził S. w Rosji. W r. 1920 powrócił wraz z rodziną do Polski i osiadł w Warszawie. Początkowo myślał o karierze wojskowej i wstąpił do Korpusu Kadetów. Potem podjął pracę jako urzędnik kolei państwowych. Przez jakiś czas nosił się z zamiarem zostania duchownym. Żywione od dzieciństwa zainteresowania kinem okazały się jednak silniejsze i w r. 1929 wziął udział w konkursie na amanta filmowego, zorganizowanym przez redakcję „Wieczoru Warszawskiego” i wytwórnię «Forbert-Film», poszukującą odtwórcy głównej roli Jerzego w przygotowywanym przez Józefa Lejtesa filmie „Z dnia na dzień”. Wprawdzie rolę tę powierzono Adamowi Brodziszowi, S. został jednak zauważony i w efekcie otrzymał epizod w dramacie „Mocny człowiek” (1929) w reżyserii Henryka Szaro wg powieści Stanisława Przybyszewskiego.
Uroda i fotogeniczność amanta sprawiły, że wkrótce S. zaczął otrzymywać główne role filmowe. Pierwszą z nich była postać legionisty, wachmistrza Stanisława, w „Ostatniej eskapadzie” w reżyserii debiutanta Wacława Serafinowicza. Jeszcze przed premierą tego filmu (1933) S. wystąpił w „Dzikich polach” (1932) w reżyserii Lejtesa, opowieści o losach wielonarodowej grupy oficerów podejmujących próbę ucieczki z sowieckiej niewoli. Film ten spotkał się z zainteresowaniem krytyki i publiczności, przynosząc S-owi, który zagrał tu Polaka, kadeta armii austro-węgierskiej, sporą popularność. Jego podobizna zdobiła okładki poczytnego „Kina” (1932, 1934), w r. 1933 zdobył tytuł «arbitra elegantiarum» na Balu Mody zorganizowanym przez Związek Artystów Dramatycznych. T.r. wystąpił także na scenie, w operetce Oskara Strausa „Kobieta, która wie, czego chce” z Heleną Makowską, w warszawskim teatrze «8.30». Pisano o nim jako o artyście rokującym wielkie nadzieje. Popularność ta była jednak bardziej rezultatem korzystnych warunków zewnętrznych S-a aniżeli jego talentu czy rzemiosła aktorskiego. O jego ograniczonych w tym względzie możliwościach świadczyły dalsze filmy, w których występował. Zdaniem Leona Bruna, S. w „Hance” (reż. Jerzy Dal-Atan, 1934) jako kłusownik Zbych «choć malowniczy jak zawsze, niewiele ma do powiedzenia» („Kino” 1934 nr 18). Nie lepiej wypadły role szlachetnego włóczęgi Jura w „Przybłędzie” (reż. Jan Nowina-Przybylski, 1933) i turysty Stefana w tatrzańskim „Zamarłym echu” (reż. Adam Krzeptowski, 1934).
S. zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach w Warszawie 14 V 1934, w następstwie rany postrzałowej piersi; wg jednych było to samobójstwo, wg innych – nieszczęśliwy wypadek. Pochowany został w Warszawie na cmentarzu na Bródnie. Mimo zagrania w ciągu dwóch lat pięciu dużych ról, S. jako aktor szybko popadł w zapomnienie.
S. nie założył rodziny.
Maśnicki J., Stepan K., Pleograf. Słownik biograficzny filmu polskiego 1896–1939, Kr. 1996; Słown. Teatru Pol., I; – http://www.filmpolski.pl (baza danych B. i Ośrodka Inform. Filmowej Państw. Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatr. w Ł.); – Historia filmu polskiego, W. 1966–88 II (fot.); Janicki S., Polskie filmy fabularne 1902–1988, W. 1990; Jewsiewicki W., Materiały do dziejów filmu w Polsce, W. 1952 z. 1–2; – „Kino” 1932 nr 3, 13 (fot.), 1934 nr 17–18 (fot.); „Kino dla Wszystkich” 1930 nr 22; „Wiad. Filmowe” R. 1: 1933 nr 16; „Wieczór Warsz.” 1929 nr 76; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1934: „Ilustr. Kur. Codz.” nr 134, „Kino” nr 21, 28 (fot.), „Kur. Warsz.” nr 132; – Mater. Leona Sylwestra Staniewicza z Gd. (wycinki prasowe o S-u, afisze filmowe); – Informacje Kamila Stepana z Kr.
Artur Patek